Naftalin Nedir?
Naftalin aromatik kokulu bir maddedir. Kimyasal formülü C10H8’dir. Kristal formunda bulunur. Naftalin genellikle beyaz renktedir, ancak şeffaf ve kahverengimsi renkleri de vardır. Plastik, reçine, yakıt ve boya üretiminde kullanılır. Ayrıca katı formunda güveler ve böcekler için böcek ilacı olarak kullanılır.
“Naftalin bir bileşik midir?” sorusunun cevabı ise; Bileşiktir.
Naftalin Nerelerde Kullanılır?
Naftalin doğal olarak çevrede bulunmaz. Fosil yakıtlar, petrol ve odun gibi organik maddelerin yakılmasıyla çevreye salınabilir. Sigara dumanı da çevreye az miktarda naftalin salar.
Tekstil ürünlerini korumak için güve kovucu olarak kullanılan naftalin artık 14-diklorobenzen (PDB) ile değiştirildi. Naftalin doğal olarak ham petrol ve kömür yataklarında bulunur. Dizel yakıt, benzin ve otomotiv yağlarında bulunabilir. Boyalarda, patlayıcılarda ve tuvalet hava spreylerinde az miktarda bulunur.
Naftalin, rafine edilmiş haliyle tarımda ve kumaş endüstrisinde kullanılır. Çeşitli organik bileşiklerin üretiminde kullanılan bir ham maddedir. En yaygın olanı katı naftalindir. Kömür katranı benzeri bir kokusu vardır. Uçucudur. Böcekleri rahatsız eden bir kokusu vardır.
Naftalin Nasıl Kullanılır?
Naftalin, evlerde güveleri ve diğer zararlı böcekleri giysilerden uzak tutmak için kullanılır. Bu amaçla, yünlü giysiler saklanırken giysilere naftalin eklenir. Naftalin ayrıca lavabolardaki kötü kokuları önlemek için lavabo deliklerine de yerleştirilebilir.
Yünlü giysileri korumak için naftalin kullanıldığında, giysiler hava geçirmez bir kutu veya torbada saklanmalıdır. Bu, buharlaşmanın böcek larvalarını yok etmesine izin verecektir. Saklanan ürünler tekrar kullanılmadan önce havalandırılmalı ve yıkanmalıdır.
Naftalinin Zararları
Naftalin gıda uygulamalarında kullanılmaz. Çevrede bulunması her zaman olumsuz bir etki olacağı anlamına gelmez. İnsan sağlığını olumsuz etkilemesi için temas edilmesi gerekir. Naftalini soluyarak, yiyerek veya dokunarak naftalinin tehlikelerine maruz kalabilirsiniz.
Maruziyet çoğunlukla odun, tütün veya fosil yakıtların, endüstriyel atıkların ve güve kovucuların yakılması sonucu solunum yoluyla gerçekleşir. Maruziyet miktarı (doz), maruziyet türü, maruziyet süresi ve diğer kimyasallarla reaksiyona girip girmediği gibi faktörler sağlığı ne ölçüde etkileyebileceğini belirler.
Naftalin vücuttan yaklaşık 3 gün içinde atılır, ancak yağ dokusunda birikerek vücutta daha uzun süre kalabilir. Yutulduğunda toksiktir ve karaciğer ve böbrek hasarına neden olabilir. Naftalinin solunması veya yutulması kırmızı kan hücresi hasarına ve böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Yüksek seviyede naftaline maruz kaldığınızı gösteren belirtiler arasında ateş, idrarda kan, nefes almada zorluk, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal, terleme, kafa karışıklığı, sarılık ve koyu renkli idrar bulunur.
Cilt teması tahrişe neden olabilir. Ciltte kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve ağrı ve ayrıca iltihaplanma meydana gelebilir. Gözler naftaline maruz kalırsa, kornea tahriş olabilir ve hasar görebilir. Kataraktlara neden olabilir. Kalıtsal glikoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) eksikliği olan kişiler naftaline karşı daha hassastır.
Naftalin Kokusu İnsana Zarar Verir Mi?
Evde kullanılan naftalin seviyeleri nispeten düşük olsa da, naftalin buharlaşabildiği için solunum yoluyla insan sağlığını etkileyebilir. Bireyler naftalin maruziyetine karşı duyarlılıklarında farklılık gösterir.
Naftalin yanlış kullanılırsa, yani hava geçirmez ve sızdırmaz bir nesneye yerleştirilmezse, evdeki havayla karışabilir. Naftalin içindeki kimyasallar nedeniyle baş ağrısı, mide bulantısı, göz ve burun tahrişi ve öksürük gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Büyük miktarda naftalin toplarına maruz kalmak kırmızı kan hücrelerine zarar verebilir. Bu duruma hemolitik anemi denir. Ayrıca karaciğer ve böbrek hasarı gibi ciddi sağlık sorunlarına da neden olabilir. Bu nedenle, koku ve haşere kontrolü için naftalin toplarının aşırı ve yanlış kullanımı önerilmez.
Naftaline uzun süreli maruz kalmanın insanlarda kansere neden olabileceğine dair bir kanıt yoktur.
Naftalin Nasıl Güvenli Kullanılır?
Doğru miktarda ve yöntemle kullanıldığında naftalin yetişkinler için güvenlidir. Ancak, üç yaşın altındaki çocukların giysilerini veya battaniyelerini naftalinle saklamamaları önerilir. Küçük çocuk odalarında veya çocukların erişebileceği alanlarda tutulmamalıdır.
Naftalinle saklanan giysiler koku giderilmeden, yani havalandırılıp yıkanmadan giyilmemelidir. Naftaline maruz kaldığınızı gösteren mide bulantısı, iştahsızlık, kusma, ishal ve yorgunluk gibi belirtileriniz varsa, bir doktora görünmeniz önemlidir.
Naftalin Zehirlenmesinde Ne Yapılmalıdır?
Naftalin zehirlenmesini gösteren mide bulantısı, karın ağrısı, kusma ve ishal gibi belirtilerle karşılaşılırsa derhal doktora başvurulmalıdır. Tedavi gecikirse, konfüzyon, kalp atış hızında artış, düşük tansiyon ve nefes darlığı görülebilir. Koma veya konvülsiyonlar gelişirse, naftalin zehirlenmesinin ölümle sonuçlanması muhtemeldir.
Naftalin zehirlenmesinde hastanın semptomlarına göre tedavi planı hazırlanır. Hasta yaklaşık birkaç günlük tedaviden sonra taburcu edilir. Hastanın tamamen iyileşmesi birkaç hafta sürebilir.
Tedavi sırasında hastaya serum verilir. Kan hücreleri etkilenirse kan değişimi uygulanabilir. Naftalin zehirlenmesinde zamanında müdahale ile hastanın sağlığına kavuşması mümkündür.
Gönderi Görüntülemeleri: 1.529
Bir yanıt bırakın