Güneş sistemindeki gezegenler her yaştan insanın merak ettiği ve öğrenmek istediği konular arasındadır. İçinde yaşadığımız Dünya da dahil olmak üzere bu gezegenler güneş sisteminin bir parçası olarak kabul edilir.
Güneş’in etrafında belirli bir yörüngede dairesel ve çevresel hareketlerini tamamlayan ve Dünya’ya ısı ve ışık enerjisi sağlayan gezegenler üzerinde bilimsel araştırmalar devam ediyor. Hatta son araştırmalara göre, uzun yıllar Güneş Sistemi’ndeki son gezegen olarak kabul edilen Plüton sistemden çıkarılıp farklı bir uzay nesnesi olarak konumlandırıldı.
Öncelikle güneş sisteminde hangi gezegenlerin bulunduğunu açıklamadan önce gezegen olarak tanımlanan gök cisminin ne anlama geldiğini iyi anlamak gerekir. Gezegenler günlük hayatımızda zaman zaman kullandığımız genel kavram anlamında bir uzay cismidir.
Bu tanımı hemen hemen herkes bilir. Ancak bir uzay nesnesinin gezegen olarak tanımlanabilmesi için belirli koşulları karşılaması gerekir. Bilimsel çalışmalara göre bir uzay nesnesinin bilimsel açıdan “gezegen” olarak adlandırılabilmesi için söz konusu uzay nesnesinin aşağıdaki koşulları karşılaması gerekir:
Güneş sisteminin merkezi olan Güneş’in etrafında dönmek, Güneş’in etrafında yörüngede bulunmak, Yer çekimi kuvvetiyle kendini küre şekline getirebilecek kadar kütleye sahip olmak, Bulunduğu uzay-zaman düzleminde egemen uzay cismi olmak.
Bu bilgiler ışığında güneş sisteminde sıralanan gezegenler hakkında kapsamlı bilgilere sahip olabilirsiniz. Sistemin merkezi olan Güneş’e olan uzaklıklarına göre sıralanan gezegenler arasında birincisi Merkür, içinde yaşadığımız gezegen ise sistemde 3. sırada yer almaktadır. Güneş sisteminin son gezegeni ise yaygın inanışın aksine Plüton değil, Neptün olarak değiştirilmiştir.
Merkür
Merkür Gezegeni
gezegen merkürGüneş’e en yakın gezegendir. Güneş’e olan uzaklığı 57.909.000 km olarak hesaplanmıştır. Adını Antik Roma mitolojisinden alır çünkü Güneş etrafındaki yörüngesini hızla tamamlar.
Roma mitolojisinde “Haberci Tanrı” Merkür olarak bilinir. Güneş sistemindeki en küçük gezegendir. Diğer özellikleri şunlardır:
Uydusu yoktur. Sistemdeki en hızlı gezegendir. Tam yörüngesini 88 günde tamamlar. En yüksek günlük sıcaklık değişimi Merkür’de görülür. Gün içinde sıcaklığı 427 santigrat dereceden -173 santigrat dereceye kadar düşebilir. Mariner 10 ve Messenger olmak üzere iki farklı uzay aracı tarafından ziyaret edilmiştir.
Venüs
Venüs Gezegeni
Venüs gezegeni sistemin ikinci gezegenidir. Adını Antik Roma’da Aşk ve Güzellik Tanrıçası olan Venüs’ten alır. Güneş ışınlarını emdiği için sistemdeki en sıcak gezegendir. Dünya ile neredeyse aynı boyutta olan Venüs’ün diğer özellikleri şunlardır:
Güneş sistemindeki diğer tüm gezegenler aynı yönde dönerken Venüs’ün yörüngesi terstir. Güneş etrafındaki tam dönüşünü 224 gün 7 saatte tamamlar. Bilim insanları tarafından “Dünya’nın İkizi” olarak adlandırılır çünkü aralarında birçok benzerlik vardır. Venüs’ün eksen eğikliği olmadığından mevsimler gözlenmez.
Dünya
Dünya gezegeni
Gezegenimiz DünyaGüneş sisteminin üçüncü gezegenidir. Uzaydan bakıldığında en uzak mesafeden soluk mavi bir nokta olarak görünür.
Daha yakından bakıldığında daha canlı bir mavi görünüme sahiptir. Atmosferi %78 azot, %21 oksijen ve %1 diğer gazlardan oluşur. Kendi ekseni etrafında 23 saat, 56 dakika ve 4 saniyede dönen gezegenimiz Dünya’nın diğer özellikleri şunlardır:
Güneş etrafındaki tam dönüşünü 365 gün, 5 saat, 48 dakika ve 46 saniyede tamamlar. Kutuplarda basık, ekvatorda şişkin olan yapısına “Geoid” adı verilir. Dünya’nın tek uydusunun adı Ay’dır. Bilim insanlarının bugüne kadar keşfettiği gezegenler arasında canlılar için uygun olan tek gezegendir.
Mars
Mars gezegeni
Mars gezegeniGüneş’e en yakın dördüncü gezegendir ve adını Roma mitolojisindeki Savaş Tanrıçası’ndan almıştır. Üzerinde demir oksit nedeniyle kırmızı bir tabaka vardır. Bu nedenle bilim dünyasında “Kızıl Gezegen” olarak bilinir. Mars’ın diğer özellikleri şunlardır:
Phobos ve Deimos adında iki uydusu vardır. Dünya ile benzer özelliklere sahip olduğundan, üzerinde yaşam olabileceğine dair güçlü teoriler vardır. Yörüngesel hareketine göre Güneş’e yaklaşır ve uzaklaşır. Bugüne kadar en çok uzay aracının gönderildiği gezegendir.
Jüpiter
Jüpiter gezegeni
Jüpiter gezegeni, güneş sisteminin beşinci gezegenidir. Roma mitolojisinde “Tanrıların Kralı” olarak bilinen Jüpiter, ismini büyük boyutundan almıştır.
Jüpiter’in küçük bir katı çekirdeği vardır, geri kalanı sıvı hidrojenden oluşur. Güneş ışınlarının çoğunu yansıttığı için Dünya’dan kolayca görülebilir. Jüpiter’in diğer özellikleri şunlardır:
Ortalama sıcaklığı -140 derecedir. Güneş etrafındaki tam dönüşünü 12 yılda tamamlar. Çap ve kütle bakımından güneş sistemindeki en büyük gezegendir. Bilimsel çalışmalara göre 79 uydusu vardır. En büyük uydusunun adı Ganymede’dir.
Satürn
Gezegen Satürn
gezegen satürnGüneş sisteminin altıncı gezegeni olarak kabul edilir. Adını Antik Roma’da Jüpiter’in babası olan Satürn’den almıştır. Güneş sistemindeki en düşük yoğunluğa sahip gezegen olan Satürn’ün bilinen özellikleri şunlardır:
Diğer gezegenlerden ayıran en önemli özelliği buz ve kayalardan oluşan halkasıdır. Toplamda farklı büyüklüklerde 62 uydusu vardır. Güneş etrafındaki yörüngesini 29,5 yılda tamamlar.
Uranüs
Uranüs Gezegeni
Uranüs gezegeni Güneş’e en uzak ikinci gezegendir. Ortalama sıcaklığı -224 derece olan bu gezegenin ayrıca buzdan oluşan 13 halkası vardır, ancak bunlar Satürn kadar belirgin ve görkemli değildir. Uranüs gezegeninin bazı belirgin özellikleri şunlardır:
Bir tam yörüngesini 84 yılda tamamlar. Bugüne kadar sadece 1 uzay aracı tarafından ziyaret edilmiştir. Etrafında çeşitli boyutlarda 27 uydusu vardır.
Neptün
Gezegen Neptün
Gezegen NeptünGüneş sistemindeki son gezegendir ve Güneş’e en uzak olanıdır. Güneş’e olan uzaklığı, Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığından 30 kat daha fazladır.
Neptün de adını Antik Roma mitolojisinden alır. Neptün “Denizlerin Tanrısı” olarak bilinir. Gezegenin belirgin özellikleri şunlardır:
Bir tam yörüngesini 165 yılda tamamlar. Aktif bir atmosfere sahiptir. Bu nedenle saniyede 1340 kilometre hıza ulaşan fırtınalar ve rüzgarlar gezegeni etkiler. Ortalama sıcaklık -214 derecedir. Bilimsel çalışmalar sonucu keşfedilen 14 farklı uydusu vardır.
Güneş sistemimizdeki gezegenler ve özellikleri bu şekilde listelenmiştir. Hatırlayacağınız üzere Plüton daha önce güneş sistemindeki son ve en küçük gezegen olarak anılmıştı. Ancak bilimsel araştırmalar sonucunda Plüton, 2006 yılında bir gezegenin özelliklerini taşımadığı gerekçesiyle bu unvanından mahrum bırakılmış ve güneş sistemi gezegenleri arasındaki yerinden çıkarılmıştır. Güneş’e çok uzak olması nedeniyle gaz, kaya ve buzdan oluştuğu tahmin edilmektedir.
Uzay nesnesi Plüton kendi ekseni etrafındaki tam dönüşünü 144 saatte tamamlar. Güneş etrafındaki yörüngesini ise 248 yılda tamamlar.
Ay’ın 1/6’sı büyüklüğündedir. Bu yüzden cüce gezegen olarak adlandırılır. Bunların arasında Dünyamız da vardır. Güneş sistemdeki gezegenler Hakkınızda bilinmesi gereken en güncel bilgiler bu şekilde kayıt altına alınmıştır.
Gönderi Görüntülemeleri: 1.265
Bir yanıt bırakın