N Harfi Hakkında Bilgi | Yucex

N Harfi Nedir? N Harfinin Özellikleri, N Harfinin Tarihçesi, N Harfi Hakkında Bilgi.

Türk alfabesinin on yedinci harfi, Arap alfabesine dayalı Osmanlı alfabesinin ise yirmi sekizinci (nun) harfi.

Göktürk alfabesinde ince ve kalın n ve nazal n için ayrı semboller kullanılmıştır. Osmanlı Türkçesinde nun harfi normalde n sesini, sagir kef harfi (üzerinde üç nokta bulunan kef) ise nazal n’yi (n) göstermektedir. Buna sagir kef veya kaf-ı nûni denilmiştir. Bu sese diğer milletlerde rastlanmadığı için “Kâf-ı Türkî” de denmiştir. Bu sesin günümüz alfabesinde yer almaması dilimizin okunuş ve yazımı açısından bir eksiklik olarak görülmektedir.

Latin alfabesine dayalı yeni Türk yazı sisteminde yalnızca bir n harfi vardır. Anadolu lehçelerinde hâlâ kullanılan nazal n için yeni Türk alfabesinde özel bir işaret yoktur. N patlayıcı, titreşen bir dişsel ve nazal ünsüzdür.

Türkçenin temel seslerinden biri olan n sesi çoğunlukla sözcüğün sonunda kullanılır. Bu sese soru zamiri olan “ne”de ve bundan türetilen sözcüklerde (ne, neden, nasıl, nerede, neden) sözcüğün başında rastlanır. Ayrıca çocuk dilinden gelen “ninni” gibi sözcüklerde ve doğayı taklit eden seslerin kullanıldığı sözcüklerde de n sesine başta rastlanır. Yabancı dillerden alınmış ve sonradan Türkçeleşmiş bazı sözcüklerin başında n sesinin kullanıldığı görülür. Fıçı, ırmak, nişasta, not, nüans gibi.

İstanbul ve Telsiz lehçeleri hariç tüm Anadolu lehçelerinde ve diğer Türk lehçelerinde “kaf-ı Türkî” adı verilen burun n’si kelimelerde hâlâ kullanılmaktadır. Sinir, dünür, deniz, gönül gibi. Günümüzdeki transkripsiyon alfabemizde bu harf dalgalı tepeli (n) n ile yazılır.

Doldurun: Eskiden dilimize Arapça ve Farsçadan gelen sözcüklerdeki n sesi yazıda da n olarak gösterilirdi. Günümüzde Latin alfabesine dayalı yazıda b ve p’den önceki n’ler m’ye dönüşür. Anbar, Çenber, Tenbel, Çarşamba gibi sözcüklerin bugün ambar, çekme, tembel, Çarşamba olarak yazıldığı kabul edilir. Ancak İstanbul sözcüğünde bu kurala uyulmaz.

Dilbilgisi: N, ikinci tekil şahıs iyelik eki: baba-n, kitab-ı-n… (Sağır kef anlamına gelen burundan gelen nun’dan gelir.)

N, fiilden isim yapan ek: ek-in, tüt-ü-n, yığ-ı-n…

N, fiillerin dönüşlü hallerini oluşturmakta kullanılan yapım ekidir: gör-ü-n, kaç-ü-n, taş-ı-n.

Ayrıca şart kipi, geçmiş zaman ve emir kipi fiillerinin çekimlerinde, gel-se-n, gel-e-siniz, bak-tı-nız, sar-un, sar-u-nuz, bak-sa-nız gibi örneklerde görüldüğü gibi, “kaf-ı Türkî” yani genizden gelen nun sesi kullanılır.

N, Astronomi ve Coğrafya’da kuzeyi gösterir. Kimyada azotun sembolüdür.

İçerik yararlı mıydı?

Gönderi Görüntülemeleri: 3.644