Coğrafya dersinde platolar hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Çünkü ülkemizde platolar bulunmaktadır. Platolar Türkiye’nin yeryüzü şekillerinde işlenen önemli konulardan biridir. Platonehirlerle bölünmüş ovalar olarak ifade edilebilir. Birçok farklı platolar Bulunur. Her platonun yapısı ve özellikleri doğal olarak farklıdır. Ülkemizde platoların geniş bir alanı kapladığı görülmektedir. Bunun altında yatan nedenlerden biri, ülkemizin coğrafi alanına baktığımızda bazı bölgelerimizin engebeli, bazılarının ise düz olmasıdır. Türkiye’de bu kadar çok plato bulunmasının en önemli nedenlerinden biri de 3. ve 4. jeolojik dönemlerde meydana gelen kütlesel yükselmelerdir.
Platoları kesen akarsular nedeniyle bu yerlerdeki tarım son derece zorlaşmıştır. Yüksek platolarda sığır yetiştiriciliği ve mera hayvancılığı daha yaygınken, alçak platolarda tarım ve koyun yetiştiriciliği gelişmeye başlamıştır.
Formasyonlarına Göre Plato Tipleri
Platolar oluşumlarına göre de farklılık gösterir. Bunları belirtmemiz gerektiğinde şu şekilde ifade edebiliriz.
Volkanik Platon : Akarsuların lav tabakalarını parçalaması sonucu oluşan platolardan biridir. Ülkemizin en yüksek platoları volkanik platolardır. Toprakları son derece verimlidir. Burada hayvancılık daha yaygındır. Çayırlar ve iğne yapraklı ormanlar vardır. Yağış rejimi ve rakımı yüksektir. Bu nedenle yazları sıcak ve kurak değildir.
Karst Platoları: Oluşumlarına göre karşılaştığımız platolardan bir diğeri de karstik plato Öyle olduğu söylenebilir. Kireç taşı ve alçı taşı gibi eriyebilen kayaçların akarsular tarafından aşındırılması sonucu oluşur. Akdeniz Bölgesi’ndeki Taşeli Platosu ve Teke Platosu örnek verebileceğimiz karstik platolardandır. Burada nüfus yoğunluğu çok yüksek değildir. Bunun başlıca nedenlerinden biri de elverişsiz toprak yapısı ve yeraltı sularının az olmasıdır. Çünkü bu özellik toprağın verimsizleşmesine neden olur. Topraktan verim alınamadığı için nüfus oranı azdır.
Plato Ovaları: Bunlar yatay bir duruşa sahip, katmanlar halinde uzanan platolardır. Bu platolar akarsular tarafından derin bir şekilde yarılarak oluşmuştur. Burada daha yaygın faaliyet alanlarına baktığımızda tahıl tarımı ve küçükbaş hayvancılık olduğu söylenebilir. Bu platoların daha yoğun olduğu bölgenin İç Anadolu bölgesi olduğunu söylemek de mümkündür.
Erozyon Platoları: Erozyonla düzleşmiş alanlarda herhangi bir yarılma olmaksızın akarsuların yarması sonucu oluşmuş bir plato olduğunu söylemek mümkündür. Bu platoların görüldüğü bölgelere bakıldığında Marmara bölgesinde daha baskın olduğu söylenebilir. Karadeniz Bölgesi’ndeki Çatalca – Kocaeli Platosu ve Perşembe Platosu da buna örnektir.
Bölgelere Göre Platolar:
Orta Anadolu: Cihanbeyli, Obruk, Haymana, Uzunyayla ve Bozok Yaylaları.
Marmara Bölgesi : Çatalca-Kocaeli Yaylaları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Şanlıurfa,Gaziantep,Mardin Eşiği
Akdeniz Bölgesi : Taseli Yaylası
Ege Bölgesi : Yazılıkaya ve İç Batı Anadolu Platoları
Doğu Anadolu Bölgesi: Erzurum-Kars, Ardahan Yaylaları
Gönderi Görüntülemeleri: 1.546
Bir yanıt bırakın